Wat denken wij mensen toch vaak in of-of. Hoe sterk is ons denken daartoe niet geconditioneerd. Of-of refereert naar òf de ene kant of de andere kant. Twee kanten die elkaars tegendeel ‘lijken’. Maar tegendelen bestaan juist bij de gratie van elkaar. Licht vs donker, dood vs leven, inademen vs uitademen, vrouwelijk vs mannelijk. De term tegendeel zet ons eigenlijk op het verkeerde been. Het is feitelijk een meedeel, of onderdeel. Zodoende zijn tegendelen complementair, elkaar aanvullend.
Toch zien we vaak het ene tegendeel als positief en het andere als negatief. En daarmee wordt het negatieve deel buitengesloten. Maar we krijgen pas elektriciteit als de we pluspool en minpool met elkaar verbinden. Het voorzetsel ‘te’ geeft aan dat er geen evenwicht is tussen twee complementaire tegendelen. Als één van de tegendelen doorschiet en teveel gewicht krijgt, ten koste van het andere tegendeel, ontstaat polariteit in wat in beginsel complementair is.
Tegen verwachting
Kenmerkend van de paradox is de schijnbare tegenstrijdigheid. Het woord paradox komt uit het Grieks en is samengesteld uit de woorden para, dat ‘tegen’ betekent en doxa, dat ‘verwachting’ betekent. Paradox betekent dus letterlijk ‘ tegen verwachting ‘. Goed eten om goed af te vallen? Ja. Rusten als we juist onze conditie willen opbouwen? Ja. Krachtig èn kwetsbaarzijn zijn? Ja, dan ontstaat de kracht van kwetsbaarheid!
Complementair vs polair
Onze persoonlijke meest bepalende talenten bestaan uit twee delen, die als ze in balans zijn complementair zijn en als er geen balans is polair worden. Daadkracht en berusting is zo’n twee-eenheid. Echter, omdat iemand met als talent daadkracht, berusting verward met passiviteit, schiet hij door in het teveel van het goede van daadkracht. Dit leidt vaak al snel tot doorduwen. Hij vindt al snel dat iemand die bijvoorbeeld eerst wil nadenken, voordat hij tot actie overgaat niet opschiet. En hij laat dit ook weten, waardoor de ander eveneens uit balans raakt. Dit kan aanleiding geven tot een negatieve spiraal. Het kernkwadrant geeft feilloos aan welke de twee-eenheid is van jouw talenten (en-en), en wanneer deze polair (of-of) worden.
Bevrijden van het gewenste!
Het zijn steeds paradoxale combinaties van tegendelen die helpen het gewenste te bevrijden in plaats van te strijden tegen iets wat juist onderdeel is van een twee-eenheid. Dan blijven we bezig het ongewenste te bestrijden. Het licht is toch niet in gevecht met het donker noch de linkervleugel van een vogel met zijn rechtervleugel is. En-en dus! Zo kunnen de volgende paradoxale combinaties ontstaan: vrijlatend sturen ( qua stijl van leidinggeven of opvoeden), omarmend loslaten( iets waar je van af wilt maar ook lastig vind om het te verlaten), actief wachten (doen door niet doen),
Thuisoefening
Kijk eens welke twee tegenover elkaar staande kanten je van jezelf kunt ontdekken en wanneer je deze inzet. Dit kan leiden tot zeer verrassende en zeer vruchtbare inzichten (Tip: we zijn het meest allergisch voor het teveel van het goede van onze min-pool talenten). De valkuil is dat we allergisch zijn voor een deel van onszelf. Juist dit zet onszelf op het verkeerde been en laat ons het gedrag vertonen waar we zo’n hekel aan hebben. Hierdoor blijven we bezig het ongewenste te bestrijden in plaats van het gewenste te bevrijden.
Heb je hulp nodig bij deze oefening? Neem dan contact op met ELLLA. Wij hebben de expertise in huis om het gewenste in jouzelf te bevrijden.
Door Bertram Ramspeck
